"Thâm cung bí sử" (50-4): Sự dã man của một giáo lý cũ

> Phần trước: Những số phận thiệt thòi

Xứ Nghệ quê tôi trong một thời gian dài đã thừa kế không biết chọn lọc những giáo lý cũ. Nghệ An trong lịch sử là một trung tâm Nho giáo cuối mùa. Có một vị tiến sĩ, quê ở làng tôi, được giữ chức quan Tế Tửu Trường Quốc Tử Giám ở Huế. Đó là cụ Hoàng Tế. Cụ Hoàng Tế làm quan Tế Tửu Trường Quốc Tử Giám trong điều kiện nước ta có thêm một loại chữ mới, đó là chữ Quốc ngữ. Lúc đó, có một làn sóng trong triều đình, muốn xóa bỏ chữ Quốc ngữ và bảo vệ chữ Nho. Nhưng cụ Hoàng Tế kiên quyết bảo vệ chữ Quốc ngữ, vì nó hiện đại và dễ phổ cập. Vì thế, ông quan Tế Tửu phải cởi mũ áo về quê.

Một người có học vấn tiến sĩ về làng lập tức có nhiều người cắp sách đến tôn ông làm sư phụ. Vì triều đình chủ trương duy trì cả chữ Nho và chữ Quốc ngữ nên các nho sinh làng tôi theo học cụ Hoàng Tế rất đông và trở thành một trung tâm Nho giáo cuối mùa. Trong khi ở các tỉnh phía Bắc, người ta đang đua nhau học tiếng Pháp thì ở làng tôi, các nho sinh vẫn cong lưng mài mực Tàu, viết chữ Nho và ra rả đọc Tam Tự Kinh. Ông bác ruột của tôi là một nho sinh của cụ Hoàng Tế. Ông coi các giáo lý thời phong kiến như một mẫu mực không thể thay đổi. Giáo lý tam tòng là rất dã man, vì nó cầm tù người phụ nữ suốt đời. Cũng vì tôn sùng giáo lý tam tòng mà làng đã họp kiểm điểm mẹ tôi về tội chửa hoang. Hôm đó là một ngày tháng 8, trời mưa rất to. Vì mưa không ai ra biển được nên người đến họp để kiểm điểm mẹ tôi rất đông.

Ngày đó nông thôn nước ta còn nghèo đói. Tháng ba ngày tám, nhiều nhà phải ăn cháo trừ bữa. Nhà tôi mẹ góa con côi càng nghèo hơn. Tôi vừa nấu xong nồi cháo, bắc ra cái kiềng tre ở gần bếp thì ông bác tôi đến. “Mày không ra hội quán xem người ta kiểm điểm mẹ mày như thế nào à?”. Lúc đó, Hoàng Lan đang ngủ say. Tôi đặt em xuống võng, nhờ ông bác trông hộ chạy ra hội quán của làng. Ở đây, người ta đang đấu tố mẹ tôi. Thấy mọi người hùng hổ mắng nhiếc mẹ, tôi nhặt 2 cục đá cầm ở tay đứng trấn trước cửa. Lúc đó, tôi đã 17 tuổi đã có thể bảo vệ mẹ. Nếu ai đụng vào mẹ tôi là sẽ đổ máu ngay. Bỗng có một bà hàng xóm hớt hải chạy đến và nói rằng em tôi bị bỏng nặng. Tôi chạy về, thấy Hoàng Lan đang nằm gào khóc trên vũng cháo lầy nhầy. Em tôi bị bỏng hoàn toàn từ vai xuống đến chân.

Đón đọc loạt "Chuyện thâm cung bí sử gia đình" tại mục Gia đình trên Giadinh.net.vn vào thứ 2, thứ 4, thứ 6 hàng tuần > Đọc toàn bộ Thâm cung bí sử tại đây

(Còn nữa)

Khánh Hoàng